-
Uit Het Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden van A.J. van der Aa (www.tresoar.nl):
HITSUM, Hitzym of Hytzum, ook wel Hichtum of Hitzuma gespeld, d. prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Franekeradeel, arr. en 4 1/2 u. W. van Leeuwarden, kant. en 2 u. O. van Harlingen, 1/2 u. Z. W. van Franeker. Men telt er, met de geh. Wester-Hitsum, 430 inw., die meest hun bestaan vinden in den landbouw en de veeteelt, hebbende men hier rondom de kerk veel hoog en vruchtbaar bouwland, door hetwelk ten W. des dorps de vaart van Franeker naar Arum loopt; terwijl de lagere landen meerendeels door inpoldering in latere jaren aanmerkelijk verbeterd zijn, en sommige tot kleinen voor steenbakkerijen gebezigd worden.
Hitsum is van ouds vermaard wegens de veelvuldige hoven en boomgaarden, die men er aantrof.
De Herv., die men hier aantreft, behooren tot de gem. van Achlum-en-Hitsum, die hier eene kerk heeft. De Pastoor dezer kerk had voor de Reformatie 100 goudg. (120 guld.). aan de Proost van de St. Janskerk moesten jaarlijks 6 schilden (12 guld. 50 cent) betaald worden. reeds van de tijden der kerkhervorming af, was Hitzum met Achlum gecombineerd en door de Predikanten van dat dorp bediend geworden, moetende de Predikant van Achlum om den derden Zondag des voormiddags te Hitzum prediken en er tweemaal in het jaar het Avondmaal bedienen. De kerk, op eenen hoogen terp gelegen, van waar men naar het Z. een heerlijk veldgezigt heeft, is een klein langwerpig gebouw, zonder orgel, bevattende ongeveer 100 zitplaatsen. In plaats van den ouden bouwvalligen toren, is in 1819 eenen nieuwen toren, met eene fraaije spits er op, gebouwd, gelijk toen de klok ook aanmerkelijk verbeterd is. In den tegenwoordigen toren hangen de beide klokken, die in den vorigen hingen, waarvan de grootste in het jaar 1671 en de kleinste in 1647 te Leeuwarden gegoten is. Uit een opschrift op eenen steen, vroeger in den Noordermuur der kerk aanwezig, heeft men kunnen opmaken, dat de kerk in het jaar 1591 gebouwd of aanzienlijk verbeterd is.
De R. K., die er wonen, worden tot de stat. van Franeker gerekend. - Men heeft er een doelmatige ingerigte dorpschool.
Men ziet er nog de heining en grachten van de oude sterke state Roordama of Roorda. Ook lagen hier de staten Epema en Tritsema, wier bezitters tot het ambt van Grietman over Franekeradeel geregtigd waren, en 1/2 u. O. van dit d. het voorm. klooster Miedum.
HITZUM, d. en voorm. state, prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Franekeradeel. Zie Hitsum.
Nu Plaatsnaam : Hitzum Gemeente : Franekeradeel Toen Plaatsnaam : Hitzum Kaart 19e Eeuw <kaart.asp?gemeente1=19Franekeradeel&plaats1=Hitzum&GemeenteNu1=Franekeradeel&gemeente2=21Franekeradeel&plaats2=Hitzum&GemeenteNu2=Franekeradeel> Burgerlijk gemeente : Franekeradeel van 1811-1816 mairie : Tjum Kaart 21e Eeuw <kaart.asp?gemeente1=21Franekeradeel&plaats1=Hitzum&GemeenteNu1=Franekeradeel&gemeente2=19Franekeradeel&plaats2=Hitzum&GemeenteNu2=Franekeradeel> Kadastraal gemeente : Tjum Rechterlijk kanton : Franeker arrondissement : Leeuwarden
|